Steam Deck, dù đã ra mắt được gần 4 năm, vẫn giữ vững vị thế là một trong những PC chơi game cầm tay hàng đầu thị trường. Thiết bị này đủ sức vận hành hầu hết các tựa game hiện đại. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển của công nghệ game, ngày càng có nhiều tựa game “nặng ký” ra đời, đặt ra thách thức lớn về hiệu năng khiến Steam Deck khó lòng đạt được mức khung hình (FPS) ổn định để mang lại trải nghiệm chơi game mượt mà.
Bài viết này của tinnhanhcongnghe.com sẽ đi sâu phân tích những tựa game mà Steam Deck đang gặp khó khăn trong việc xử lý. Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu nguyên nhân đằng sau những hạn chế về hiệu năng, từ đó giúp độc giả có cái nhìn rõ ràng hơn về giới hạn của chiếc máy console cầm tay này, đặc biệt khi đối mặt với các tựa game đòi hỏi tài nguyên lớn. Mục tiêu là cung cấp thông tin chính xác, khách quan để bạn đọc có thể đưa ra quyết định sáng suốt về trải nghiệm chơi game của mình trên Steam Deck.
Tiêu Chuẩn “Chơi Được” Trên Steam Deck Theo Đánh Giá Chuyên Gia
Trước khi đi sâu vào danh sách các tựa game, điều quan trọng là phải làm rõ tiêu chuẩn về hiệu năng mà chúng tôi coi là “chơi được”. Mỗi người dùng có thể có tiêu chuẩn riêng, và đó là điều hoàn toàn bình thường. Nếu bạn cảm thấy thoải mái khi chơi game ở mức 20 FPS, điều đó không có gì sai. Tuy nhiên, đối với chúng tôi, mức hiệu năng đó chưa đủ để gọi là “chơi được” một cách thoải mái.
Để một tựa game được coi là “chơi được”, nó cần đạt được mức 30 FPS ổn định phần lớn thời gian, có thể chấp nhận những lúc sụt giảm nhỏ xuống cuối 20 FPS mà không có hiện tượng giật cục (stuttering) quá nghiêm trọng. Một chút giật cục là chấp nhận được, nhưng nếu game giật liên tục sau vài giây hoặc nếu tính toán thời gian khung hình (frame pacing) quá tệ đến mức gây ra tình trạng đứng hình hoàn toàn, thì trải nghiệm đó không còn “chơi được” nữa.
Thư viện game Steam trên màn hình Steam Deck.
Tương tự, nếu một game chỉ có thể đạt 30 FPS với sự hỗ trợ của công nghệ tạo khung hình (frame generation), chúng tôi cũng không coi đó là trải nghiệm “chơi được” lý tưởng. Frame generation thực sự là một giải pháp tuyệt vời để có trải nghiệm mượt mà khi tốc độ khung hình cơ bản của bạn đã đạt 60 FPS hoặc cao hơn. Tuy nhiên, nếu bạn chỉ đạt 20 FPS mà không có FG, việc kích hoạt nó sẽ làm độ trễ đầu vào (input latency) tăng lên đáng kể, khiến trải nghiệm tổng thể trở nên thiếu nhạy bén và không thoải mái.
Mặc dù có một số trường hợp ngoại lệ mà chúng tôi vẫn thấy “chơi được” với frame generation (qua Lossless Scaling) ngay cả khi tốc độ khung hình cơ bản chỉ khoảng 30 FPS (ví dụ như Elden Ring, Metaphor: ReFantazio), nhưng trong phần lớn các trường hợp, việc kết hợp frame generation với tốc độ khung hình thấp sẽ dẫn đến một trải nghiệm không mấy dễ chịu.
Danh Sách Các Tựa Game Quá Sức Đối Với Steam Deck
Dưới đây là danh sách chi tiết các tựa game mà Steam Deck gặp khó khăn trong việc vận hành mượt mà, cùng với phân tích nguyên nhân cụ thể.
1. Warhammer 40,000: Space Marine 2
Khi Space Marine 2 ra mắt, chúng tôi đã thử nghiệm và thấy rằng nó không thể chơi được trên Steam Deck. Game hoạt động ổn định trong những khoảnh khắc yên tĩnh, nhưng ngay khi một lượng lớn kẻ thù xuất hiện trên màn hình, tốc độ khung hình sẽ giảm xuống mức 20 FPS và bắt đầu tình trạng giật cục nghiêm trọng.
Hiệu năng Warhammer 40,000: Space Marine 2 trên Steam Deck.
Nhiều tháng sau, Warhammer 40,000: Space Marine 2 đã nhận được nhiều bản vá cải thiện hiệu năng, nhưng theo đánh giá của chúng tôi, game vẫn chưa thể chơi được một cách trọn vẹn trên Steam Deck. Vấn đề chính nằm ở CPU của Steam Deck, vốn có cấu hình Zen 2 bốn nhân và đã được coi là không tối ưu ngay từ khi console này ra mắt. Dù có nỗ lực cải thiện hiệu suất đến đâu, CPU yếu ớt này đơn giản là không thể xử lý những trận chiến với số lượng lớn quái vật Tyranid mà không bị “quá tải”.
2. Baldur’s Gate 3
Baldur’s Gate 3 là một ví dụ điển hình cho những vấn đề của chương trình Steam Deck Verified của Valve. Bạn có thể nói rằng game chơi được, dù chỉ vừa đủ, trong hai Màn chơi đầu tiên. Tuy nhiên, một khi bạn đặt chân vào thành phố Baldur’s Gate (Màn chơi III), hiệu năng sẽ tụt dốc không phanh.
Bạn có thể mong đợi tốc độ khung hình giảm xuống mức 10-20 FPS, kèm theo những đợt giật cục nghiêm trọng và thỉnh thoảng đứng hình vài giây. Nguyên nhân chính vẫn là do CPU không đủ mạnh để xử lý môi trường đô thị đông đúc NPC. Màn chơi III thậm chí có thể làm khó những CPU chơi game hiện đại, chứ đừng nói đến CPU của Steam Deck. Với việc là một tựa game chiến đấu theo lượt, tốc độ khung hình ở mức 20 FPS có thể chấp nhận được trong các trận chiến, nhưng tình trạng đứng hình kéo dài và FPS không thể vượt quá mức 20 FPS ở Màn chơi III khiến Baldur’s Gate 3 không thể chơi được đối với chúng tôi trên Steam Deck.
3. Dragon’s Dogma II
Một lần nữa, chúng ta lại có một tựa game đòi hỏi nhiều tài nguyên CPU và chạy chậm như “rùa bò” trên Steam Deck. Có những khu vực trên bản đồ thế giới mở rộng lớn của Dragon’s Dogma II mà Steam Deck có thể đạt hiệu năng “chơi được”. Nhưng ngay khi bạn đến gần một khu định cư lớn hoặc tham gia vào một cuộc chiến, thì “xong đời” cho console cầm tay của Valve.
Có một bản mod không chính thức cho phép tạo khung hình trong Dragon’s Dogma II, và bạn có thể thử dùng Lossless Scaling để biến 20 FPS thành khoảng 40 FPS, nhưng độ trễ tăng lên là quá cao đối với chúng tôi. Tạo khung hình khiến game trở nên “trôi nổi” quá mức, ngay cả trong những pha di chuyển cơ bản. Chiến đấu bị phá hỏng bởi độ trễ đầu vào nghiêm trọng. Tệ hơn nữa, tốc độ khung hình thậm chí không thể đạt tới mức 10 FPS ở nhiều khu vực. Hơn nữa, đồ họa của game trông như thể ai đó đã bôi một lớp Vaseline dày cả inch lên màn hình rồi chạy qua bộ lọc pixel-art.
4. Gotham Knights
Gotham Knights là một tựa game AAA khác bị hạn chế nghiêm trọng bởi CPU, dẫn đến hiệu năng không thể chấp nhận được trên Steam Deck. Tệ hơn nữa, Gotham Knights hầu như không được tối ưu hóa tốt. Kết quả là một tựa game trông như từ năm 2012, được render ở độ phân giải của PlayStation 2, và chạy chỉ tốt hơn một chút so với Monster Hunter trên Nintendo DS. Game có thể chấp nhận được trong các trận chiến, nhưng tình trạng giật cục nghiêm trọng khi di chuyển qua Gotham khiến chúng tôi không thể coi game này là “chơi được” trên Steam Deck.
5. S.T.A.L.K.E.R. 2: Heart of Chornobyl
Chúng tôi đã thử nghiệm S.T.A.L.K.E.R. 2 trên Steam Deck và ASUS ROG Ally, và có hai lý do khiến tựa game này không thể chơi được trên Steam Deck. Lý do đầu tiên là tải CPU quá nặng, khiến CPU yếu ớt của Deck “gục ngã” ngay khi bạn vào khu vực có nhiều hơn một vài NPC.
Stalker 2 chạy trên Steam Deck với hiệu năng kém.
Lý do thứ hai là S.T.A.L.K.E.R. 2 cần một lượng lớn RAM, và khoảng 12GB RAM của Steam Deck, sau khi trừ đi khoảng 4GB mà thiết bị dành cho iGPU, là không đủ để game chạy ở tốc độ khung hình “chơi được”. Game đã nhận được nhiều bản vá cải thiện hiệu năng, và có nhiều bản mod dành cho Steam Deck giúp cải thiện thêm. Nhưng ngay cả với các bản mod đó, S.T.A.L.K.E.R. 2 đơn giản là không thể chơi được trên Steam Deck theo tiêu chuẩn của chúng tôi.
6. Star Wars Outlaws
Yêu cầu ray tracing bắt buộc trong Star Wars Outlaws đã “giết chết” tốc độ khung hình trên Steam Deck. Tựa game này đòi hỏi tài nguyên đến mức làm nghẽn cả CPU và GPU, đồng thời cần hơn 16GB tổng bộ nhớ để đạt tốc độ khung hình “chơi được”.
Thực tế, Star Wars Outlaws thậm chí còn không khởi động được trên Steam Deck khi mới ra mắt. Mặc dù vấn đề đó đã được giải quyết, game vẫn chạy như một video stop-motion trên console của Valve khi khám phá các hành tinh, và điều đó sẽ không thay đổi do yêu cầu ray tracing bắt buộc đã nói ở trên. Các phần duy nhất của game mà chúng tôi coi là “chơi được” là những đoạn diễn ra trong không gian.
7. Assetto Corsa EVO (Early Access)
Assetto Corsa EVO là một rào cản quá lớn đối với Steam Deck. Bạn có thể đạt tốc độ khung hình “chơi được” trong các phiên khởi động và luyện tập. Tuy nhiên, ngay khi bạn tham gia một cuộc đua với các đối thủ AI, chiếc Deck của bạn sẽ hoặc bị crash và khởi động lại, hoặc bạn sẽ gặp phải rất nhiều hiện tượng giật cục, làm hỏng hoàn toàn niềm vui khi chơi game.
Mặc dù bạn có thể đạt khoảng 30 FPS trong các cuộc đua với 10 đối thủ AI, game vẫn phản hồi chậm và 30 FPS đơn giản là không đủ cho một tựa game đua xe mô phỏng như Assetto Corsa EVO. Nếu tham gia cuộc đua với 16 hoặc nhiều hơn đối thủ AI, hiệu năng sẽ giảm xuống mức 20 FPS. Assetto Corsa EVO vẫn đang trong giai đoạn Early Access, và chắc chắn game sẽ nhận được các bản cập nhật cải thiện hiệu năng trong tương lai. Tuy nhiên, chúng tôi nghi ngờ rằng game sẽ không bao giờ chơi được trên Steam Deck do nó “ngốn” tài nguyên CPU và thực tế là một số cuộc đua có thể có hơn 30 đối thủ AI. Điều đó đơn giản là quá nhiều đối với CPU đã “lão hóa” của Deck.
8. MechWarrior 5: Clans
MechWarrior 5: Clans là một tựa game khá nặng nói chung, chứ đừng nói đến trên Steam Deck. Việc đây là một tựa game sử dụng Unreal Engine 5 có nghĩa là các yêu cầu cơ bản đã rất cao, mặc dù yêu cầu hệ thống tương đối khiêm tốn được chia sẻ trên trang Steam của game. Tuy nhiên, việc tối ưu hóa kém dẫn đến game chạy khá tệ, ngay cả trên các PC chơi game tầm trung.
Bạn có lẽ đã biết điều này dẫn đến đâu; MechWarrior 5: Clans hầu như không thể đạt 25 FPS trên Steam Deck ngay cả trong những khoảnh khắc ít đòi hỏi nhất, với game biến thành một “buổi trình chiếu” trong các trận chiến. Thêm vào đó là các sự cố crash thường xuyên khi khởi chạy game, và bạn có thêm một tựa game nữa hoàn toàn không thể chơi được trên Steam Deck.
9. Path of Exile 2 (Early Access)
Path of Exile 2, một tựa game Early Access khác trong danh sách này và là phần tiếp theo của một trong những game ARPG hay nhất từ trước đến nay, khá khó để đánh giá hiệu năng vì game chạy khá ổn định ở những khu vực đầu. Đúng là bạn phải bật upscaling và đặt hầu hết các cài đặt ở mức thấp, và đúng là game trông “hột” và “rì rào” trên Deck, nhưng bạn vẫn có thể chơi được.
Tuy nhiên, một khi bạn tiến sâu hơn vào game và đạt đến các khu vực cuối game với những cảnh quan đồ sộ chống lại vô số kẻ thù, hiệu năng sẽ giảm xuống mức không thể chấp nhận được. Bạn có thể mong đợi tốc độ khung hình thường xuyên giảm xuống mức 20 FPS, kèm theo tình trạng giật cục nặng và thỉnh thoảng đứng hình. Sự kết hợp này đã “hút” hết niềm vui khi chơi game này trên Steam Deck của bạn. Đối với chúng tôi, điều này là không thể chơi được, nhưng tùy thuộc vào tiêu chuẩn cá nhân của mỗi người.
10. Monster Hunter Wilds
Monster Hunter Wilds thậm chí còn chưa ra mắt, nhưng chúng tôi có thể tự tin khẳng định game sẽ không thể chơi được trên Steam Deck. Chạy bản benchmark miễn phí có sẵn trên trang Steam của game (sau khi chờ khoảng nửa tiếng để shaders biên dịch xong) với cài đặt thấp nhất, FSR ở chế độ “Performance”, và bật tạo khung hình (frame generation), FPS của chúng tôi giảm xuống mức 20 FPS ở khu vực đồng cỏ, và game trông khá tệ do upscaling quá mạnh mẽ.
Kết quả benchmark Monster Hunter Wilds trên Steam Deck.
Nếu không bật tạo khung hình, tốc độ khung hình trên Steam Deck của chúng tôi giảm xuống mức 10 FPS ở khu vực rừng cây, đây là mức hoàn toàn không thể chơi được. Mặc dù game rất có thể sẽ nhận được các bản vá tối ưu hóa hiệu năng (chúng tôi hy vọng là vậy), nhưng có vẻ như nó quá đòi hỏi đối với CPU bên trong Steam Deck.
Màn hình benchmark Monster Hunter Wilds chụp trên Steam Deck.
Các Giải Pháp Khác Cho Steam Deck: Cài Đặt Windows
Một số tựa game không thể chơi được trên Steam Deck không phải vì phần cứng của nó, mà là do hệ điều hành Linux. May mắn thay, bạn có thể cài đặt Windows trên Steam Deck nếu bạn muốn chơi các game như Call of Duty và Lost Ark hay những tựa game có yêu cầu phần mềm cụ thể không được hỗ trợ tốt trên Linux. Điều này mở ra một cánh cửa mới cho trải nghiệm game trên thiết bị cầm tay của Valve.
Kết Luận
Steam Deck vẫn là một thiết bị chơi game cầm tay mạnh mẽ và tiện lợi, mang đến khả năng tiếp cận thư viện game PC khổng lồ. Tuy nhiên, như phân tích chi tiết ở trên, thiết bị này có những giới hạn rõ ràng khi đối mặt với các tựa game AAA mới nhất hoặc những game yêu cầu tài nguyên CPU và RAM quá lớn, hoặc chưa được tối ưu hóa tốt. Tiêu chuẩn “chơi được” của mỗi người có thể khác nhau, nhưng rõ ràng, việc đạt được 30 FPS ổn định mà không cần đến các giải pháp bù trừ quá mức vẫn là một thách thức lớn với một số tựa game.
Hy vọng danh sách và phân tích này đã cung cấp cho bạn cái nhìn toàn diện hơn về những tựa game mà Steam Deck khó lòng gánh vác, giúp bạn đưa ra quyết định sáng suốt hơn khi lựa chọn trò chơi hoặc cân nhắc nâng cấp thiết bị. Bạn có đồng ý với những đánh giá này không? Hãy chia sẻ ý kiến và kinh nghiệm của bạn về hiệu năng Steam Deck với các tựa game nặng trong phần bình luận bên dưới!
