Google Search, trái tim của kỷ nguyên số, đã có một hành trình hơn 25 năm đầy ngoạn mục, chứng kiến sự thay đổi không ngừng nghỉ của công nghệ và kỳ vọng người dùng. Từ một công cụ tìm kiếm tối giản, tập trung vào tốc độ và sự chính xác, Google đã dần lột xác thành một nền tảng phức tạp, tích hợp quảng cáo và trí tuệ nhân tạo (AI), đôi khi gây ra những tranh cãi. Vậy, làm thế nào mà công cụ tìm kiếm quen thuộc này lại có thể biến đổi đến mức khó nhận ra như vậy? Bài viết này sẽ cùng tinnhanhcongnghe.com điểm lại những cột mốc quan trọng trong lịch sử Google Search, khám phá cách nó đã định hình lại trải nghiệm tìm kiếm thông tin của hàng tỷ người trên toàn thế giới.
1998: Google! Ra mắt – Khởi đầu của một đế chế tìm kiếm
Mặc dù tên miền google.com đã được đăng ký từ năm 1997, tháng 9 năm 1998 mới được công ty coi là thời điểm ra mắt chính thức của Google như chúng ta biết ngày nay. Ban đầu, Google Search gây ấn tượng mạnh mẽ với người dùng bởi giao diện cực kỳ tối giản và tập trung hoàn toàn vào chức năng tìm kiếm, ưu tiên tốc độ hiển thị kết quả. Ngay từ những ngày đầu, một trong những đặc điểm nổi bật đã xuất hiện: phần đầu trang luôn hiển thị tổng số kết quả tìm kiếm và thời gian thực hiện truy vấn, thể hiện sự minh bạch và hiệu quả của hệ thống.
Giao diện Google Search đơn giản, tối ưu tốc độ vào năm 1998
2000: Bước ngoặt quảng cáo – Google Ads xuất hiện
Năm 2000 đánh dấu một cột mốc quan trọng trong lịch sử tài chính của Google: quảng cáo bắt đầu xuất hiện trên trang kết quả tìm kiếm vào tháng 10. Đây là nền tảng cho sự ra đời của Google Ads (ban đầu là AdWords), nhanh chóng trở thành nguồn doanh thu chính của công ty. Google liên tục thử nghiệm và điều chỉnh cách hiển thị quảng cáo, nhưng về cơ bản, chúng thường là các liên kết được làm nổi bật trong các khung box đặt phía trên các kết quả tìm kiếm tự nhiên. Sau này, các quảng cáo sidebar cũng bắt đầu xuất hiện, mở rộng không gian quảng cáo trên trang.
Hình ảnh trang kết quả Google Search với quảng cáo (Google Ads) lần đầu xuất hiện năm 2000
2002: Đa dạng hóa kết quả tìm kiếm với các danh mục
Sau bốn năm hoạt động, Google đã bổ sung nhiều tính năng đáng kể cho công cụ tìm kiếm của mình. Năm 2002, xuất hiện năm tab mới phía trên kết quả tìm kiếm: Web, Images, Groups, Directory và News. Đáng chú ý, Google Image Search chính thức ra mắt với cơ sở dữ liệu khổng lồ gồm hơn 250 triệu hình ảnh, mở rộng đáng kể khả năng tìm kiếm thông tin của người dùng. Mặc dù vậy, giao diện hiển thị kết quả vẫn giữ được sự “sạch sẽ” và đơn giản, dễ đọc.
2005: Tìm kiếm cá nhân hóa – Kết quả phù hợp hơn
Về mặt hình ảnh, trang kết quả Google Search không có nhiều thay đổi lớn vào năm 2005. Tuy nhiên, một bản cập nhật quan trọng đã ra đời: Google giới thiệu tính năng tìm kiếm cá nhân hóa. Tính năng này sử dụng lịch sử tìm kiếm của người dùng để điều chỉnh và cung cấp các kết quả phù hợp hơn với sở thích cá nhân. Đây là một bước tiến lớn, đặt nền móng cho cách Google hoạt động ngày nay, mặc dù ban đầu nó chỉ có thể truy cập qua một tên miền đặc biệt: google.com/psearch.
Trang tìm kiếm cá nhân hóa của Google vào năm 2005, đánh dấu bước phát triển quan trọng
2007: Khởi đầu sự “lộn xộn” – Universal Search
Từ năm 2002 đến 2007, Google chủ yếu tinh chỉnh thuật toán tìm kiếm và thêm một vài danh mục nhỏ. Nhưng đến năm 2007, giao diện kết quả tìm kiếm đơn giản, gọn gàng đã trải qua một sự thay đổi lớn. Lần đầu tiên, khi thực hiện tìm kiếm trên Google, người dùng không chỉ thấy các liên kết web mặc định mà còn được hiển thị nhiều loại nội dung khác.
Trước thay đổi này, nếu muốn tìm hình ảnh, tin tức hay video, bạn phải chuyển sang các danh mục cụ thể. Năm 2007 mang đến khái niệm “Universal Search” (Tìm kiếm toàn cầu), tích hợp hình ảnh, tin tức, video và các danh mục khác trực tiếp vào trang kết quả chính. Đây là một thay đổi tiện lợi, nhưng cũng là dấu hiệu khởi đầu cho sự phức tạp dần lên của trang kết quả tìm kiếm.
Kết quả Google Search năm 2007 với tính năng Universal Search, hiển thị đa dạng loại nội dung
2010: Sidebar xuất hiện – Tối ưu điều hướng
Các danh mục tìm kiếm ban đầu thường được trình bày dưới dạng tab ngang ở phía trên trang kết quả. Đến năm 2010, Google thay đổi cách bố trí này bằng cách thêm một thanh điều hướng dọc (sidebar) ở bên trái các kết quả. Thanh sidebar này chứa các danh mục, biểu tượng và một số lối tắt hữu ích khác, giúp người dùng dễ dàng lọc và điều hướng tìm kiếm hơn (các danh mục ngang vẫn được giữ ở phía trên).
Giao diện Google Search năm 2010, nổi bật với thanh điều hướng phụ (sidebar) bên trái
2011: Thiết kế lại giao diện – Hướng tới sự đồng bộ
Chỉ một năm sau, dù chức năng không có nhiều thay đổi đáng kể, Google đã khoác lên mình một “chiếc áo” mới về mặt hình ảnh. Các biểu tượng màu sắc trên sidebar được thay thế bằng tông màu xám, thanh danh mục ở phía trên chuyển sang nền đen, và logo Google cùng thanh tìm kiếm có nền màu xám nhạt. Những thay đổi thiết kế này cũng được áp dụng cho một số sản phẩm Google khác, tạo ra một ngôn ngữ thiết kế đồng bộ và gắn kết hơn cho toàn bộ hệ sinh thái của hãng.
Thiết kế lại của Google Search năm 2011, mang đến giao diện sạch hơn và đồng bộ hơn
2012: Knowledge Graph – Thông tin chuyên sâu ngay trên kết quả
Năm 2012 đánh dấu một trong những bổ sung lớn nhất vào Google Search trong lịch sử: Knowledge Graph. Tính năng này hiển thị thông tin bổ sung một cách trực quan trong các “Knowledge Panel” ở sidebar hoặc “Knowledge Carousel” ở đầu trang. Ví dụ, khi bạn tìm kiếm tên một diễn viên, Google sẽ hiển thị tiểu sử ngắn gọn, các bộ phim họ tham gia, và các diễn viên liên quan khác.
Đột nhiên, kết quả Google Search bao gồm rất nhiều thông tin mà người dùng không nhất thiết phải tìm kiếm. Universal Search vào năm 2007 đã khởi đầu xu hướng này, nhưng Knowledge Graph đã đẩy nó lên một tầm cao mới. Mục tiêu của Google rất rõ ràng: muốn người dùng ở lại Google càng lâu càng tốt. Đây là dấu hiệu rõ ràng cho những thay đổi lớn sắp tới.
Giao diện Google Search năm 2012 với sự ra mắt của Knowledge Graph, hiển thị thông tin bổ sung
2015: Thay đổi Logo Google – Biểu tượng mới cho kỷ nguyên mới
Sau vài năm không có nhiều thay đổi lớn về giao diện kết quả tìm kiếm, vào năm 2015, một tháng sau khi thành lập công ty mẹ Alphabet, Google đã giới thiệu logo mới mà chúng ta vẫn sử dụng ngày nay. Đây là một sự thay đổi mang tính biểu tượng, đánh dấu một kỷ nguyên mới cho gã khổng lồ công nghệ.
Logo Google mới được giới thiệu vào năm 2015, đánh dấu một giai đoạn phát triển mới
2019: Tối ưu giao diện người dùng – Ít xám, nhiều màu sắc
Những thay đổi thiết kế nhỏ tiếp tục diễn ra vào năm 2019: Google loại bỏ gần như toàn bộ tông màu xám trong giao diện, thay thế bằng màu trắng chủ đạo. Các biểu tượng danh mục bên dưới thanh tìm kiếm giờ đây hiển thị màu sắc đặc trưng của Google khi được chọn, mang lại một cái nhìn tươi mới và hiện đại hơn, tối ưu trải nghiệm người dùng.
Thiết kế Google Search năm 2019 với ít tông xám và nhiều màu sắc hơn, tối ưu trải nghiệm người dùng
2023: Gợi ý tìm kiếm thông minh – Thanh danh mục động
Năm 2023, Google bắt đầu thay đổi thanh danh mục truyền thống. Thay vì một danh sách tĩnh, nó trở thành một danh sách linh hoạt các gợi ý dựa trên những gì Google cho rằng bạn có thể muốn tìm kiếm. Ví dụ, khi bạn tìm “Apple”, bạn có thể thấy các gợi ý như “iPhones”, “Benefits”, “Stores” và “Accessories” xen lẫn với “News” và “Images”. Điều này đôi khi đòi hỏi người dùng phải mở menu tràn để tìm danh mục thực sự mong muốn.
Giao diện Google Search năm 2023 với các gợi ý tìm kiếm động và cá nhân hóa
2024: Kỷ nguyên Gemini AI – Cơ hội và thách thức
Thay đổi gần đây nhất và có lẽ là lớn nhất đến vào năm 2024, khi AI Overviews từ Gemini AI được thêm vào kết quả tìm kiếm. Giờ đây, nếu bạn hỏi một câu hỏi như “Nước sẽ đóng băng ở 27F chứ?”, Gemini sẽ cố gắng cung cấp câu trả lời trực tiếp mà không cần rời khỏi Google.
Tuy nhiên, vấn đề phát sinh là, giống như tất cả các mô hình ngôn ngữ lớn (LLMs), Gemini đôi khi đưa ra thông tin rất sai lệch. Ví dụ câu hỏi trên, Gemini đã trả lời: “Không, nước sẽ không đóng băng ở 27 độ Fahrenheit vì điểm đóng băng của nước là 32 độ Fahrenheit.” Điều này tương đối vô hại so với lần nó đề xuất dùng keo để giữ pho mát dính vào pizza.
Google tuyên bố: “Phần lớn AI Overviews cung cấp thông tin chất lượng cao.” Tuy nhiên, thật khó để đánh giá hết những nguy hiểm tiềm tàng khi một công cụ tìm kiếm từng được tin cậy lại tạo ra thông tin sai lệch một cách đầy tự tin.
Google không nghi ngờ gì là một trong những công ty công nghệ được yêu thích nhất. Mọi người sử dụng Google nhiều đến mức nó trở thành thuật ngữ chung cho việc tìm kiếm trên web. Tuy nhiên, ở một thời điểm nào đó, Google nhận ra rằng việc đưa người dùng rời khỏi google.com không giúp tăng lợi nhuận. Nhiều người vẫn yêu thích Google, nhưng việc bổ sung AI và số lượng ngày càng tăng các rào cản trên con đường dẫn đến thông tin mong muốn đang dần làm xói mòn những gì đã thu hút mọi người đến với nó ngay từ đầu.
Hãy chia sẻ quan điểm của bạn về sự phát triển của Google Search trong hơn hai thập kỷ qua. Bạn thích phiên bản Google nào nhất và bạn có lo ngại gì về tương lai của công cụ tìm kiếm này không?
