Apple luôn tự hào về khả năng bảo vệ quyền riêng tư dữ liệu người dùng. Vì vậy, có thể nhiều người sẽ ngạc nhiên khi tính năng Enhanced Visual Search trong iOS 18 mặc định gửi dữ liệu về ảnh của bạn đến máy chủ của Apple mà không cần xin phép trước. Sự thật về cách thức hoạt động và mức độ bảo mật của tính năng này là một chủ đề đáng được làm rõ để người dùng có thể an tâm trải nghiệm các tiện ích công nghệ mới.
Enhanced Visual Search iOS 18 Là Gì?
Kể từ iOS 15, người dùng iPhone đã có thể sử dụng tính năng Visual Look Up để nhận diện các đối tượng như thực vật và động vật trong ảnh và video của họ. Ví dụ, khi bạn mở một bức ảnh chụp bông hoa trong ứng dụng Ảnh, một biểu tượng ở cuối màn hình sẽ xuất hiện báo hiệu Visual Look Up có sẵn. Chạm vào biểu tượng này, bạn sẽ thấy thông tin nhận diện về loài thực vật đó.
Nhận diện hoa bằng Visual Look Up trên iPhone
Tính năng tương tự cũng hoạt động với các địa danh nổi tiếng, động vật, ký hiệu trên nhãn giặt là, và nhiều hơn nữa. Trong iOS 18, Apple đã phát triển xa hơn bằng cách giới thiệu Enhanced Visual Search. Đúng như tên gọi, đây là Visual Look Up phiên bản cải tiến và mạnh mẽ hơn. Điểm khác biệt chính là Enhanced Visual Search có khả năng so khớp ảnh của bạn với “hầu hết mọi địa danh hoặc điểm quan tâm”, theo công bố của Apple.
Tuy nhiên, để tính năng này hoạt động hiệu quả, một phần dữ liệu của bạn cần được gửi từ iPhone đến các máy chủ của Apple để thực hiện quá trình so sánh với cơ sở dữ liệu toàn cầu về địa danh. Điều này đã gây ra một làn sóng lo ngại đáng kể trong cộng đồng người dùng, bởi vì Apple đã tự động bật tính năng Enhanced Visual Search cho mọi người dùng iPhone mà không thông báo cụ thể. Mặc dù có tùy chọn để tắt tính năng này, nhưng nhiều người vẫn coi đây là một sự xâm phạm nghiêm trọng đến quyền riêng tư.
Mặc dù việc Apple tự động bật một tính năng gửi dữ liệu từ thiết bị lên đám mây mà không hỏi ý kiến người dùng là không lý tưởng, nhưng thực tế, mọi chuyện không tệ như những gì bạn có thể nghĩ. Nếu bạn đã đọc những tiêu đề gây sốc ở đâu đó, bạn có thể lầm tưởng rằng iPhone của mình đang gửi toàn bộ ảnh đến Apple để công ty tùy ý kiểm tra. Điều này hoàn toàn không phải, và Apple đã nỗ lực hết sức để xây dựng một hệ thống bảo mật tối đa cho người dùng.
Cách Apple Bảo Vệ Quyền Riêng Tư Khi Sử Dụng Enhanced Visual Search
Điều quan trọng nhất cần biết là iPhone của bạn không gửi tất cả ảnh của bạn đến Apple mà không có sự cho phép. Thậm chí, nó còn không gửi các phần liên quan của ảnh đến Apple. Nhờ một bài báo kỹ thuật Apple đã công bố vào năm ngoái trên trang web của mình, chúng ta có một giải thích rất chi tiết về những gì thực sự đang diễn ra.
Không Gửi Ảnh Trực Tiếp, Chỉ Biểu Diễn Số Hóa (Vector Embedding)
Đầu tiên, iPhone của bạn sẽ quét và phân tích các bức ảnh để tìm kiếm bất kỳ đối tượng nào giống địa danh. Sau đó, nó sẽ chuyển đổi chỉ phần đó của hình ảnh thành một “vector embedding”. Đây là một biểu diễn số hóa của hình ảnh, không phải chính hình ảnh đó. Nói cách khác, đó chỉ là một tập hợp các con số mô tả hình ảnh của cầu Cổng Vàng (Golden Gate Bridge), chứ không phải bản thân bức ảnh.
Mã Hóa Đồng Cấu (Homomorphic Encryption) – Bảo Mật Tuyệt Đối
Những con số này sau đó được mã hóa bằng cách sử dụng mã hóa đồng cấu (homomorphic encryption). Đây là một loại mã hóa cho phép các máy chủ của Apple thực hiện các phép tính toán với dữ liệu khi nó vẫn ở dạng mã hóa. Sau đó, máy chủ có thể gửi kết quả của phép tính đó trở lại, vẫn trong tình trạng mã hóa, và cuối cùng nó sẽ được giải mã trên thiết bị của bạn. Điều này có nghĩa là dữ liệu từ iPhone của bạn không bao giờ được giải mã trên máy chủ của Apple.
Sơ đồ mã hóa đồng cấu của Apple trong Enhanced Visual Search
Để dễ hình dung hơn về cách mã hóa đồng cấu hoạt động, hãy tưởng tượng iPhone của bạn mã hóa số một thành “quả táo” và số hai thành “quả chuối”. “Quả táo” và “quả chuối” được gửi lên đám mây, và máy chủ tính toán rằng “quả táo” cộng “quả chuối” bằng “quả cà tím”.
“Quả cà tím” sau đó được gửi lại về iPhone của bạn, và khi được giải mã sẽ cho ra giá trị là ba. Máy chủ của Apple chưa bao giờ nhìn thấy giá trị của số một và số hai ở bất kỳ thời điểm nào; tất cả các phép tính đều được thực hiện bằng cách sử dụng các giá trị đã mã hóa.
Trong trường hợp của Enhanced Visual Search, vector embedding mô tả cầu Cổng Vàng được mã hóa và gửi đến Apple, nơi nó được so sánh với cơ sở dữ liệu địa danh mà không bao giờ được giải mã. Kết quả mã hóa được gửi lại và giải mã trên iPhone của bạn, lúc này iPhone đã biết rằng địa danh trong ảnh của bạn thực sự là cầu Cổng Vàng ở San Francisco, chứ không phải một cây cầu khác.
Relay OHTTP – Ẩn Danh Nguồn Dữ Liệu
Để cung cấp thêm một lớp bảo vệ, dữ liệu đã mã hóa từ iPhone của bạn được gửi qua một relay Oblivious HTTP (OHTTP). Điều này có nghĩa là Apple không thể nhìn thấy dữ liệu đến từ đâu, vì vậy không có cách nào để liên kết dữ liệu được gửi từ iPhone của bạn với thiết bị của bạn. Đây là phương pháp tương tự được Apple sử dụng trong Private Relay của iCloud để ẩn địa chỉ IP của bạn khi bạn duyệt web trong Safari.
Tóm lại: ảnh của bạn không được gửi đến Apple khi Enhanced Visual Search được bật. Chỉ có dữ liệu số liên quan đến các phần ảnh của bạn có thể chứa địa danh được truyền đi, và dữ liệu này vẫn được mã hóa cả trong quá trình truyền tải và khi đang được xử lý. Khả năng bất kỳ ai, kể cả chính Apple, có thể nhìn thấy ảnh iPhone của bạn khi sử dụng Enhanced Visual Search là gần như bằng không.
Cách Tắt Enhanced Visual Search trên iOS 18
Nếu bạn đã theo dõi kỹ phần giải thích phía trên, bạn sẽ thấy rằng hình ảnh của bạn vẫn được bảo mật tối đa khi sử dụng Enhanced Visual Search. Khả năng người khác nhìn thấy ảnh của bạn khi họ cầm iPhone và đoán đúng mật mã của bạn còn cao hơn nhiều.
Mặc dù vậy, bạn vẫn có thể không muốn Apple gửi bất kỳ dữ liệu nào từ iPhone đến máy chủ của họ chỉ để bạn có thể tìm kiếm ảnh đền Taj Mahal. Nếu vậy, bạn có thể tắt Enhanced Visual Search, điều này sẽ ngăn iPhone của bạn gửi dữ liệu này đến Apple.
Hãy truy cập Cài đặt (Settings) > Ứng dụng (Apps) > Ảnh (Photos). Cuộn xuống cuối màn hình, và tắt tùy chọn “Enhanced Visual Search“. Bạn có thể bật lại tùy chọn này bất cứ lúc nào bạn muốn.
Kết Luận
Đã có nhiều thông tin gây hoang mang về việc Enhanced Visual Search yêu cầu gửi dữ liệu đến Apple để phân tích. Tuy nhiên, thực tế là không có lúc nào ảnh cá nhân của bạn được tải lên Apple và chạy qua phần mềm nhận diện hình ảnh. Thực tế phức tạp và khô khan hơn nhiều, nhưng cũng an toàn hơn rất nhiều.
Đây không phải là điều bạn cần phải lo lắng quá nhiều, đặc biệt nếu bạn đã tải ảnh của mình lên đám mây bằng các dịch vụ như iCloud, Google Photos, hoặc Dropbox. Tuy nhiên, nếu bạn muốn tắt tính năng này, tùy chọn vẫn luôn có sẵn. Hãy để lại bình luận bên dưới nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về tính năng này hoặc các vấn đề bảo mật trên iOS!
